Voor Sanne geldt: die ene taak zo goed mogelijk uitvoeren en daar iedere dag weer alles voor geven. Dat vraagt om toewijding en kracht. Niet alleen fysiek, maar net zo goed mentaal. Hoe ze dat in de praktijk doet, fris in haar hoofd blijft en omgaat met moeilijke momenten deelt ze in dit verhaal met als rode draad: mentale weerbaarheid.
Vallen en opstaan
Vallen is onlosmakelijk verbonden aan turnen. Angst en onzekerheid helpen daar niet bij. “In mijn eerste jaren als turnster heb ik als klein meisje direct geleerd om goed te vallen. Dat klinkt misschien vreemd, want het liefste voorkom je natuurlijk dat je valt. Het is in onze sport heel belangrijk om te weten wat je moet doen en hoe je moet reageren op momenten dat je wel dreigt te vallen. Door mezelf hierin te trainen weet ik een val zo op te vangen dat ik daar schadevrij uitkom. Zo steek ik nooit een arm uit als ik val. Op brug kom ik zo plat mogelijk neer als ik een vluchtelement mis. Dat vraagt om flink wat doorzettingsvermogen en geloof in eigen kunnen. Mentaal maak ik ruimte om veel tijd uit te trekken om een nieuw element een kans te geven. Ik pluis van tevoren alles uit; van bewegingen analyseren tot op de timing letten, zodat ik het daarna kan toepassen in de praktijk. Ik beschik over de eigenschap dat ik doorga door waar anderen stoppen en weet: in het begin ziet het er misschien niet uit, maar dat gaat veranderen als ik het blijf proberen!”
Training maximaal benutten
Om een oefening eigen te maken en te beheersen, is optimaal gebruik maken van trainingen essentieel. “In de loop van mijn carrière heb ik geleerd wat ervoor nodig is om een training maximaal te benutten en me aan de afgesproken taak te houden. Niet alleen vooraf, maar ook tijdens de training. Eerder was ik geneigd om – vaak uit enthousiasme en belangstelling – tijdens de training in te gaan op allerlei vormen van afleiding. Van een vraag beantwoorden tot even zwaaien naar een bekende in de hal. Nu weet ik dat het mij niet helpt. Mijn coach weet dat en grijpt in op momenten dat ik in die valkuil dreig te stappen.”
Drie kwartier voor aanvang begint voor Sanne de training al en dat is niet zonder reden. “Deze 45 minuten helpen mij om ‘in’ de training te raken. Pas dan kan ik er maximaal gebruik van maken. Ik sluit me af voor afleiding en maak mijn lichaam fysiek klaar voor het leveren van de arbeid die van mij wordt gevraagd. Mentaal prepareer ik me ook. Ik visualiseer hoe ik graag wil dat de training verloopt. Daarnaast is het belangrijk om alles wat niet met het sportieve doel te maken heeft voor even te parkeren. Daar horen zowel de leuke als minder leuke omstandigheden bij, in de privésfeer en in mijn professionele omgeving.”
Continu vinger aan de pols
Een voorbereiding zoals op de Olympische Spelen is een traject van de lange adem. De kans dat iets anders loopt dan gepland is vanwege de ruime tijdspanne reëel. Dat vraagt om flexibiliteit. “Bij de start van een dergelijk traject zijn plan en planning tot in detail uitgewerkt. Ik weet precies wat er moet gebeuren om de nieuwe oefening op het moment dat het moet uit te kunnen voeren. In de planning houd ik bewust ruimte vrij om onderdelen aan te passen als dat nodig is. Dat doe ik, omdat ik met mijn team continu aan het analyseren en evalueren ben. Dan stel ik mezelf vragen, zoals: hoe gaat het? Waar sta ik? Lig ik op schema of moet ik bijsturen? Hoe kijkt mijn coach er tegenaan? Hoewel het plan er is, vaar ik ook op mijn gevoel. Per slot van rekening is het plan volledig op mij afgestemd, echt maatwerk en niet zomaar te kopiëren op een andere willekeurige turnster. Vanwege het maatwerk ben ik bij onvoorziene omstandigheden in staat om van koers te veranderen, zonder dat het ten koste gaat van wie ik ben, wat ik nodig heb en waar ik naartoe werk.”
Onverwachte omstandigheden maken een topsporter in zekere zin kwetsbaar. Het vermogen hoe je daarmee omgaat is van groot belang voor de momenten die daarna volgen. “Ook ik ken momenten van kwetsbaarheid. Doe ik dan niets, dan gaat het ten koste van de inspanning die ik moet leveren. Voel ik me voor een training niet lekker of heb ik last van een pijntje, dan stel ik mijn verwachtingen voor die dag bij. De lat leg ik lager dan vooraf de bedoeling was. Vanuit mijn basisniveau hervind ik mezelf dan weer, leg de lat stap voor stap wat hoger. Op een gegeven moment ga ik door waar ik in het proces gebleven was. Door dit te doen voorkom ik dat ik mezelf teleurstel. Het is heel tegenstrijdig, want de gretigheid en de ambitie die ik in me heb bepalen dan niet de snelheid van het proces. Sterker nog, ik trap op de rem, maar vertrouw erop dat ik daarna weer twee stappen vooruit kan zetten.”
Gegroeid als sporter en mens
In vergelijking met de Olympische Spelen in Rio de Janeiro in 2016 is Sanne weerbaarder geworden, gewapend om op meerdere fronten met tegenslagen om te gaan. “In de 8 tussenliggende jaren heb ik de onbevangenheid en onbezorgdheid die ik in Rio had wel van me afgeschud. Ik ben een topsporter geworden die dag na dag heel bewust bezig is zo’n zelfde droom weer te leven.” Wat dat betreft is weerbaarheid trainbaar, al heeft het ook te maken met karakter en persoonseigenschappen. “Daarnaast heb ik door de Olympische gouden medaille van buitenaf met andere verwachtingen te maken. Daar heb ik door mee leren omgaan. Het is nu eenmaal zo dat mensen iets vinden en verwachten van mij, maar dat weet ik heel goed van mij af te zetten. Ik leg mezelf ook hoge verwachtingen op, werk hard, heb plezier in wat ik doe en besef heel goed welke unieke kans ik nu krijg. Die kans benutten, daar heb ik heel veel voor over. Al was het alleen maar om aan de wereld te laten zien welke waarde turnen voor mij en mijn leven heeft en hoe mooi de sport is.”
Omgaan met beoordelingen
Turnen is een sport waar de jury door een beoordeling bepaalt wie er met de winst vandoor gaat. ”Nooit heb ik dat als vervelend ervaren. Voor turners en turnsters is het heel normaal om beoordeeld te worden. Je weet dat het resultaat grotendeels in handen is van derden. De grootste invloed heb ik echter nog steeds zelf, want het is maar net hoe je ermee omgaat en het opvat. Eenmaal op de balk laat ik alles los en wil ik voor mijzelf alleen maar de beste oefening turnen.Een beoordeling is voor mij dan altijd een momentopname. Het oordeel sluit aan bij de jurylijn van die dag. En dat is bij geen enkele wedstrijd hetzelfde. De ene keer is de jury streng en nauwkeurig, de andere keer wat soepeler en minder precies. Tegenwoordig krijgen we ook de mogelijkheid om na afloop in gesprek te gaan met de juryleden. Dat grijp ik altijd met beide handen aan. Ik kom daardoor te weten hoe ze bewegingen en elementen beoordelen en waarom een bepaald aantal punten gegeven worden en waarom niet. Het geeft mij technische inzichten die ik meeneem in trainingen om zo de uitvoering van de oefening verder fijn te slijpen.”
Denken in kansen
Is de oefening optimaal uitgevoerd en de jurybeoordeling uitstekend, dan komen de finales binnen handbereik. “Finales? Ik vind ze heerlijk om te turnen. Het is een prestatiemoment waarop het de uitdaging is om mezelf zo goed mogelijk onder controle te houden. Door emoties te reguleren blijf ik in balans en kan ik me blijven focussen op mijn taak: de ultieme oefening turnen. Een finale is voor mij ook het moment bij uitstek om er vol voor te gaan. Het gaat er in een finale om wie wint, niet om wie er verliest. Daarom denk ik alleen maar aan de kans die ik krijg om te winnen. Ga je een eindstrijd in met de gedachte dat je ook tweede kunt worden, dan is de mindset in mijn ogen niet goed. Ik heb er alles aan gedaan om klaar te zijn voor momenten als deze en juist dan te leveren. Dat is meteen ook heel bijzonder, dat het precies op dat moment er ook uitkomt.”
Over ‘Step Up To The Dream’
De komende maanden neemt Sanne je mee in haar voorbereiding op het meest prestigieuze toernooi in haar sport: de Olympische Spelen. Met fotografie, video en verhalen geeft ze jou een exclusieve blik in haar Road to Paris. Mis geen update en volg Sanne op social media, check regelmatig haar website en laat je inspireren!